Twee stromen

Elke organisatie kent twee ‘stromen’ die beide tijdens het proces van ontwikkeling aan bod komen. Deze stromen zijn te vergelijken met de bovenkant van en de onderkant van een ijsberg; de bovenkant is zichtbaar, maar de onderkant is de onzichtbare drijvende kracht die de ijsberg in haar omgeving draagt en richting geeft.

• De ‘bovenstroom’ betreft het zichtbare gedrag, de vastgelegde processen, de missie, de doelen en de besluiten; je kunt ze begrijpen met je hoofd.
• De tweede stroom raakt een diepere laag in de organisatie en is lastig te beschrijven. Deze ‘onderstroom’ is verborgen voor het oog, maar ze is wel waar te nemen door goed te observeren, te luisteren en te ervaren.

De dagelijkse praktijk is natuurlijk een boeiende collage van ‘onder’– en ‘bovenstroom’. Alleen werken met de bovenstroom leidt tot een schijnverandering. Er vinden veranderingen plaats op papier, maar de kans is groot dat medewerkers hetzelfde gedrag blijven vertonen. De werkelijke verandering vindt plaats als de onderstroom vol in het licht wordt gezet, en thema’s als vertrouwen en betrokkenheid besproken worden en men elkaar gaat aanspreken. Het is immers de onderstroom die de richting bepaalt.

Stef Bos heeft hier een prachtig en inspirerend lied over geschreven, met de titel De onderstroom.

De onderstroom

De golven zijn de dagen
De dagen van het jaar
Het lijkt of zij vertellen
Hoe het ons vergaat

Maar de onderstroom
Die niemand ziet
Bepaalt de richting
Op elk gebied

Marije 

Heb je interesse om door mij gecoacht te worden?